Türk edebiyatının ilk psikolojik romanı kabul edilen “Eylül”, yazınımızın pek çok değerli “ilk roman örnekleri” gibi Servet-i Fünûn dergisinde yayımlanmıştır. 1900 yılında dergide tefrika edilen eser, 1901 yılında kitap olarak da basılır.

“Eylül”e ilk psikolojik roman denmesi olaylardan çok ilk kez bireylere ve onların ruh haline odaklanması, bu ruh halini sayfalar boyunca tasvir etmesinden ötürüdür. Mekânlar ve mevsimler de bu romanda birer karakter gibi sunulur; doğa romanda, etkilendiği Fransız romantizminin örneklerindeki gibi romanın ruh haline uygun olarak tasvir edilir.

Romanın konusu ise dönemin vazgeçilmez konularından “yasak ve imkânsız aşk”tır. Kişilerin iç çatışmaları, duygu yoğunlukları bize büyük bir dil zenginliğiyle verilir. Suat’la Necip arasındaki ulaşılmaz aşk ise dönemin diğer romanları gibi daha roman içinde yazar tarafından cezalandırılır âdeta.

Hazırlayan: Furkan Abir